Basi ka mbi 128 rrahje në minutë. Në një pistë të mbushur vallëzimi, trupat lëkunden në sinkron. Për një të huaj, kjo mund të duket si një festë hedoniste. Por për një neuroshkencëtar, është diçka më afër terapisë në grup.
“Vallëzimi është një gjuhë e trupit,” thotë Julia F. Christensen, neuroshkencëtare në Institutin Max Planck për Estetikën Empirike. Prej shekujsh, komunitetet i janë drejtuar vallëzimit jo vetëm për festë, por edhe për ritual dhe shërim.
Tani, edhe kërkimi shkencor po fillon ta përforcojë këtë ide.
Një meta-analizë e vitit 2024, e botuar në The BMJ, shqyrtoi 218 prova klinike dhe zbuloi se vallëzimi uli simptomat e depresionit më shumë se ecja, joga, stërvitja e forcës dhe madje edhe antidepresantët standardë. “Mes aktivitetit fizik, ndërveprimit shoqëror dhe ndikimit të muzikës, nuk më habit që vallëzimi pati rezultate kaq të mira,” thotë Michael Noetel, profesor i asociuar në Universitetin e Queensland-it dhe autori kryesor i studimit.
Meqë depresioni prek më shumë se 29 për qind të të rriturve në SHBA në një moment të jetës së tyre, dhe terapia shpesh mbetet e shtrenjtë ose e paarritshme, vallëzimi mund të ofrojë diçka të rrallë: një trajtim që është i gëzueshëm, i përballueshëm dhe tashmë i ndërthurur me mënyrën si lidhen njerëzit mes tyre.
Pse e do truri yt lëvizjen ndaj muzikës
Truri ynë është i ndërtuar për ritmin dhe vallëzimi angazhon të gjithë sistemin nervor. Parashikimi i një melodie mund të nxisë dopaminën. Lëvizja fizike rrit endorfinat. Vallëzimi me të tjerë shton oksitocinën. Kjo përmirëson gjendjen shpirtërore, forcon lidhjet shoqërore dhe ul stresin.
Christensen thotë se ky kombinim me gjasë e dallon vallëzimin nga ushtrimet e tjera. “Ti po merr diçka që je ti, ose ndjenja që janë të vështira për ty, dhe i kanalizon të gjitha jashtë sistemit, duke i shprehur përmes lëvizjeve të krahëve teksa vallëzon.”
Sa më me vrull të vallëzonin njerëzit, veçanërisht me muzikë, aq më i madh ishte reduktimi i simptomave. Në momente kulmore, studiuesit kanë vëzhguar sinkronizim ndërtrunor, përputhje e aktivitetit të trurit mes njerëzve. Lëvizja në sinkron e zbeh vijën ndarëse mes vetes dhe tjetrit, duke rritur besimin dhe lidhjen.
Si e rilidh vallëzimi mendjen dhe trupin tënd
Për njerëzit që jetojnë me depresion, edhe lëvizjet bazike mund të bëhen të zbehta. Vallëzimi ofron një mënyrë unike për t’u rilidhur me veten duke aktivizuar rrugë emocionale, njohëse dhe shqisore.
“Trurit të njeriut i duhen njerëz të tjerë përreth për të qëndruar i shëndetshëm dhe i ekuilibruar,” thotë Christensen. Vallëzimi gjithashtu mund të ofrojë diçka që terapia me bisedë nuk e bën: një mënyrë për të përpunuar emocionet pa gjuhë.
Pse na shëron vallëzimi në grup
Vallëzimi në grup krijon lidhje të thella. Kur njerëzit lëvizin në sinkron, krijohet ajo që neuroshkencëtarët e quajnë bashkëpërfaqësim, duke rritur lidhjen, besimin dhe empatinë.
Këto gjetje kanë frymëzuar qasje të reja terapeutike. Në Mbretërinë e Bashkuar, Shërbimi Kombëtar Shëndetësor (NHS) ofron programe vallëzimi për të moshuarit me demencë. Në Australi, programet e strukturuara të vallëzimit janë provuar të jenë po aq ose më efektive se ushtrimet e tjera për përmirësimin e shëndetit mendor.
Si të gjesh rrugën drejt pistës së vallëzimit
Vallëzimi shkon përtej menaxhimit të simptomave, ai krijon momente gëzimi. Rezultatet më të mira vinin nga programet që vinin në qendër ndërveprimin shoqëror dhe muzikalitetin, duke ndihmuar njerëzit të rimerrnin ndjenjën e kontrollit dhe vetëshprehjes.
“Nëse njerëzit nuk e dinë çfarë mund të bëjë vallëzimi për ta, me gjasë ende nuk e kanë gjetur stilin e tyre të vallëzimit,” thotë Christensen. “Ka qindra stile vallëzimi në këtë botë për të zgjedhur.”
