Pavarësisht pakënaqësive të shoqatave të biznesit, të cilat kërkojnë lehtësi fiskale për shkak të krizës së çmimeve, Qeveria ka vendosur të ashpërsojë ndjeshëm vitin e ardhshëm regjimin e gjobave për një seri shkeljesh tatimore. Madje për disa prej tyre, bëhet fjalë edhe për dhjetëfishim. Gazeta “SOT” ka zbardhur draftin me ndryshimet që Ministria e Financave u ka dërguar për konsultim shoqatave të biznesit. Gjoba për mospagesën në afat të këstit te tatimit mbi fitimin është aktualisht sa 10% e këstit. Ministria e Financave ka vendosur që kjo gjobë të mbetet sa 10% por t’i shtohen kamatvonesat, të cilat gjithësesi nuk do shkojnë më shumë se 365 ditë. Ndërsa gjoba për mosdeklarimin e punonjësve apo pagave reale është aktualisht sa 100% e detyrimit. Për vitin 2023, ajo parashikohet të shkojë në 200 % të detyrimit për personat juridike, dhe të mbetet e pandryshuar për subjektet e tjera. Ndërkohë sipas projekt-paketës fiskale 2023, parashikohen gjoba rekord deri në 13 mijë euro për bizneset e mëdha. Pra, nga janari 2023, tatimpaguesit e mëdhenj (subjekt i tatimit mbi fitimin) nëse kapen nga organet tatimore duke bërë furnizime pa fatura për herë të dytë do të gjobiten me 1.5 milionë lekë (rreth 13 mijë euro), ose 10 herë më shumë se në legjislacionin aktual, që deri tani ishte 150 mijë lekë, çka tregon se kriza ekonomike ka shtuar detyruar qeverinë të nis reprezaljen ndaj biznesit, i cili në vend që të ndihmohet, goditet. Po ashtu, referuar draftit të paketës fiskale të vitit 2023 që gazeta po e sjell të plotë për lexuesin, do dyfishohet gjoba për mosdeklarim punonjësish dhe fshehje te pagës.
Vendosen kufizime në gjendjen e arkës
Tatimpaguesi, që lëshon faturë, detyrohet në fillim të çdo dite pune dhe para lëshimit të faturës së parë, të paraqesë informacionin mbi shumën fillestare të parave cash në arkë për çdo pajisje elektronike të faturimit. Tatimpaguesi duhet të paraqesë në të njëjtën mënyrë edhe çdo ndryshim të shumës së parave cash në arkë gjatë ditës së punës. Projektpaketa fiskale për vitin 2023 parashikon që tatimpaguesi, që lëshon faturë, detyrohet që t’i depozitoje në llogarinë e vet bankare ose në llogarinë e tij të hapur në institucione të tjera financiare jobankare, shumat të cilat tejkalojnë nivelin maksimal të arkës, si më poshtë:
- Tatimpaguesit me qarkullim vjetor, gjatë vitit të kaluar, deri në 2 milionë leke, deri në 55.000 lekë;
- Tatimpaguesit me qarkullim vjetor, gjatë vitit të kaluar, mbi 2 milionë dhe deri në 10 milionë lekë, deri në 250.000 lekë;
- Tatimpaguesit me qarkullim vjetor, gatë vitit të kaluar, mbi 10 milionë leke, deri në 500.000 lekë ose 2 % të qarkullimit vjetor të vitit të kaluar, cilado qoftë vlera më e lartë;
- Nga rregullat e mësipërme përjashtohen vetëm tatimpaguesit që kryejnë transaksione këmbimi monedhe, për ta përcaktohet maksimumi i arkës deri në shumën 1.700.000 lekë.
Dyfishohet gjoba për mosdeklarim të punonjësve
Rriten penalitetet për tatimpaguesit entitete për mosdeklarim të punonjësve dhe fshehje të pagës. Në legjislacionin aktual penaliteti është 100% të detyrimit dhe kontributit të llogaritur për të gjithë tatimpaguesit. Në ndryshimet e reja bëhet 200 % të detyrimit dhe kontributit të llogaritur për tatimpaguesit entitete juridike dhe 100 % të detyrimit dhe kontributit për të gjithë tatimpaguesit e tjerë. Sipas Ministrisë së Financave ky ndryshim vjen si rezultat i domosdoshmërisë për ashpërsimin e penaliteteve për këtë kategori shkeljesh dhe tatimpaguesish.
Ulet gjoba për deklaratën individuale
Paketa fiskale 2023 rishikon nivelin e gjobës për mosdorëzimin në afat të deklaratës individuale vjetore të të ardhurave për individët nga 5.000 lekë që është aktualisht në 3.000 lekë. Gjithashtu do të nisë hartimi i kuadrit të nevojshëm ligjor mbi procedurat që do të ndiqen nga administrata tatimore për kontrollin e tatimpaguesve me të ardhura të larta.
Hiqet Akciza për artikullin Akumulatorë (bateri)
Në projektpaketën fiskale të vitit 2023 do të hiqet nga lista e produkteve të akcizueshme e artikujve të nomeklaturës se mallrave, artikujt e kreut 8507 të nomeklaturës së mallrave konkretisht artikullin akumulatorë të cilët përdoren për panelet diellore dhe makineritë elektrikë.
Përjashtime nga TVSH-së për drutë dhe donacionet
Paketa fiskale e vitit që vjen parashikon përjashtimi nga TVSH i fondeve të marra në bazë të një marrëveshje donacioni/granti, të lidhur ndërmjet Këshillit të Ministrave/Republikës së Shqipërisë dhe donatorëve të huaj.
Parashikohet përjashtim për: - Trajtimin e furnizimeve të mallrave/shërbimeve, të destinuara për realizimin e projekteve si furnizime të përngjashme me eksportet
- Përjashtimin nga TVSH-ja në import apo furnizimi brenda vendit i energjisë elektrike të destinuar për t’u shitur nëpërmjet Bursës Shqiptare të Energjisë.
- Gjithashtu paketa fiskale merr në konsideratë përjashtimin nga TVSH-ja në import apo furnizimi i druve të zjarrit për periudhën 1 Janar – 31 Dhjetor 2023.
Përfshirje në TVSH e energjisë
Paketa fiskale 2023 merr ne konsideratë kalimin e përgjegjësisë për pagesën e TVSH-së, personit të tatueshëm për të cilin kryhet furnizimi me energji elektrike nëpërmjet mekanizmit të revers charge (autongarkeses) dhe një skemë e veçantë për Bursën Shqiptare për tregtimin e Energjisë.
Hiqet fasha e akcizës për birrën
Projekt-paketa e vitit 2023 unifikon akcizën për Birrën (prodhues vendas e të huaj), pavarësisht sasisë së prodhimit. Akciza do të jetë nga 360 lekë/HL, në 710 lekë/HL/shkallë alkoolometrike. Sipas ligjit aktual prodhuesit me kapacitet prodhimi nën 200 mijë hektolitra paguajnë 15 lekë akcizë për litër, ndërsa mbi këtë kufi 30 lekë për litër. Vendosja e fashës në akcizës ndaj birrës fillimisht kishte qëllim për të mbrojtur birrën vendase nga importi, me vonë gjatë zbatimit u bë shkak për evazion, pasi fasha u shfrytëzua për nënraportim. Madje edhe birrat e importit shpesh përfitonin nga akciza e ulët duke raportuar kapacitet prodhimi më pak se 200 mijë hektolitra.
Hiqet taksa e hirrës
Hiqet taksa e hirrës së qumështit dhe taksa e kremit të qumështit respektivisht 150 lekë për kilogram. Tregu i bulmetit është nën presion nga mungesa e prodhimit vendas nga rënia numrit të bagëtive. Edhe vitin e kaluar qeveria u tërhoq nga vënia e një takse mbi importet e qumështit pluhur.
