Nga Zheni Gjergji, deputete e PD
Terrorizmi dhe ekstremizmi i dhunshëm mbeten një kërcënim global në rritje, i cili nuk mund të trajtohet në mënyrë efektive vetëm nga operacionet ushtarake dhe masat e sigurisë; ato kërkojnë një qasje bashkëpunuese dhe shumëdimensionale midis gjithë ndërkombëtarëve komuniteti.
Gjatë disa viteve të fundit, komuniteti ndërkombëtar ka bërë përparim të vërtetë në mbajtjen e të drejtave dhe mbështetjen e nevojave të viktimave të terrorizmit përmes miratimit të rezolutave kyçe të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, duke u siguruar viktimave një pjesë më të madhe latform për të ndarë përvojat e tyre, si dhe duke vendosur viktimat në ballë të përpjekjeve kundër terrorizmit të Kombeve të Bashkuara.
Viktimat e akteve terroriste shpesh vuajnë lëndime dhe trauma të rënda, të shumta dhe të ndryshme jetësore, të ngjashme me dëmin e pësuar nga viktimat e shkeljeve të rënda të të drejtave të njeriut dhe krimeve ndërkombëtare. Përveç formave të tjera të riparimit, kompensimi për dëmin e pësuar, rehabilitimi dhe ofrimi i shërbimeve adekuate mund të luajnë një rol të rëndësishëm në mundësimin e viktimave të vazhdojnë jetën e tyre.
Së fundmi mos harroni se kur të trajtoni viktimat e terrorizmit duhet të kemi parasysh tre gjëra:
Memorien, Dinjitetin dhe Drejtësinë!
Kujtesë, dinjitet dhe drejtësi!
Sfondi
Terrorizmi dhe ekstremizmi i dhunshëm mbeten një kërcënim global në rritje, i cili nuk mund të trajtohet efektivisht vetëm nga operacionet ushtarake dhe masat e sigurisë; ato kërkojnë një bashkëpunim dhe qasje shumëdimensionale mes gjithë komunitetit ndërkombëtar. Gjatë viteve të fundit, komuniteti ndërkombëtar ka bërë përparim të vërtetë në mbështetjen e tij të drejtat dhe mbështetjen e nevojave të viktimave të terrorizmit përmes miratimit të gjeneralit kyç të OKB-së Rezolutat e Kuvendit, duke u ofruar viktimave një platformë më të madhe për të ndarë përvojat e tyre, si dhe duke i vendosur viktimat në ballë të përpjekjeve të Kombeve të Bashkuara kundër terrorizmit. Viktimat e akteve terroriste shpesh pësojnë lëndime dhe trauma të rënda, të shumta dhe që ndryshojnë jetën, e ngjashme me dëmin e pësuar nga viktimat e shkeljeve të rënda të të drejtave të njeriut dhe krimeve ndërkombëtare. Në përveç formave të tjera të dëmshpërblimit, kompensimit për dëmin e pësuar, rehabilitimit dhe ofrimi i shërbimeve adekuate mund të luajë një rol të rëndësishëm për t’u mundësuar viktimave që të vazhdojnë më tej jetët e tyre.
Raporti i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së për viktimat (A/74/790), Asambleja e Përgjithshme e OKB-së 2019 rezoluta 73/305, dhe rezoluta e shtatë e rishikimit të OKB-së kundër terrorizmit global.
Strategjia, e miratuar në qershor 2021, të gjitha kanë vazhduar të nxisin Shtetet Anëtare dhe Kombet e Bashkuara subjektet për të forcuar përpjekjet e tyre për të mbështetur viktimat. Kjo mbështetje ka variuar nga avokacia dhe solidaritet ndaj masave më praktike, si ngritja e kapaciteteve dhe asistenca teknike.
Në raportin e tij mbi “Progresin e bërë nga sistemi i Kombeve të Bashkuara në mbështetjen e Shteteve Anëtare në duke ndihmuar viktimat e terrorizmit” (A/74/790) e datës 8 prill 2020, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së sugjeron që “Shtetet anëtare mund të dëshirojnë gjithashtu të marrin në konsideratë zhvillimin e legjislacionit kombëtar që në mënyrë specifike adreson të drejtat, interesat dhe nevojat e viktimave të terrorizmit”. Raporti i Sekretarit të Përgjithshëm thekson se “hendeku midis angazhimeve të Shteteve Anëtare ndaj viktimave të terrorizmit dhe efektivëve zbatimi i këtyre angazhimeve në nivel kombëtar duhet të ngushtohet”. Raporti prandaj sugjeron që “Shtetet Anëtare mund të dëshirojnë të kërkojnë legjislacion model, praktika të mira dhe mësimet e nxjerra nga ato juridiksione që kanë zbatuar në mënyrë efektive praktikat dhe legjislacionin që përfitojnë viktimat e terrorizmit”. Ai shton se “Kombet e Bashkuara vazhdojnë të jenë të gatshme mbështesin Shtetet Anëtare në këtë drejtim, duke përfshirë zhvillimin e legjislacionit model.”
(A/74/790, para. 58).
Si pjesë e bashkëpunimit të tyre synonte të forconte kapacitetin e parlamenteve kombëtare për të luajtur ato rolin në luftën kundër terrorizmit dhe parandalimin e ekstremizmit të dhunshëm, Zyra e Kombeve të Bashkuara të Kundër-terrorizmi/Qendra e OKB-së kundër terrorizmit (UNOCT/UNCCT), Zyra e Kombeve të Bashkuara mbi Drogën dhe Krimin (UNODC), dhe Unioni Ndërparlamentar (IPU), identifikuan zhvillimin e “Dispozitave Legjislative Model (DPP) për të mbështetur dhe mbrojtur të drejtat dhe nevojat e viktimave të terrorizmit (VoT)”, si prioritet. Mjeti parlamentar, i zhvilluar bashkërisht nga UNOCT/UNCCT, UNODC dhe IPU, u prezantuan zyrtarisht virtualisht më 4 shkurt 2022. Qëllimi i zhvillimit të dispozitave legjislative model ishte i dyfishtë. Së pari, ata do të shërbejnë si një model për rishikimin e ligjeve dhe procedurave ekzistuese lidhur me viktimat e terrorizmit, në përputhje me përparimet e fundit në këtë temë, dhe për të mbështetur zhvillimin e legjislacionit ku nr ekziston legjislacioni. Së dyti, dispozitat mund të sistemojnë dhe nxisin shkëmbimin e informacion në lidhje me praktikat e mira ekzistuese. Për më tepër, zhvillimi i modelit legjislativ dispozitat mund të shërbejnë për të tërhequr vëmendjen ndaj urgjencës së ndërmarrjes së hapave konkretë për të mbrojtur, ndihmuar dhe mbështetje për viktimat e terrorizmit. Dispozitat legjislative model nuk synojnë të zëvendësojnë proceset kombëtare të hartimit të legjislacionit as të përfshihen drejtpërdrejt në legjislacionin kombëtar. Ata propozojnë një bazë për të ndihmuar forcimin e përgjigjes kombëtare dhe përshtatjen e saj me nevojat kombëtare të çdo Shteti Anëtar, në në përputhje me parimet e tyre kushtetuese dhe traditën ligjore, dhe pas një rishikimi të kujdesshëm të ekzistimit të saj kuadri legjislativ. Në qershor 2021, në njohje të rolit kritik të luajtur nga parlamentet kombëtare dhe rajonale në lufta kundër terrorizmit, ekstremizmit të dhunshëm dhe radikalizimit, Zyra e Programit UNOCT në Angazhimi Parlamentar u krijua në Doha, me mbështetjen bujare të Shura Këshilli i Katarit.
OBJEKTIVAT KRYESORE
Konferenca e nivelit të lartë do t’i lejojë parlamentarët të identifikojnë zgjidhje të qëndrueshme në përpjekjet globale në luftën kundër terrorizmit dhe parandalimin e dhunës ekstremizmi, me veprim të fuqishëm dhe një ndikim të vërtetë në komunitetet që kanë rënë viktima akte terroriste. Për të drejtuar këto përpjekje, konferenca do të shërbejë gjithashtu si një mundësi për të prezantoni dispozitat legjislative model për parlamentarët të cilët do të jenë kyç në sigurimin e kësaj parlamentet i përfshijnë ato në legjislacionet e tyre kombëtare. Kjo konferencë e nivelit të lartë do të mbledhë së bashku aktorë të ndryshëm, duke përfshirë parlamentarët, përfaqësues të subjekteve të OKB-së, ekspertë kryesorë, anëtarë të asambleve parlamentare rajonale, viktimat e terrorizmit, shoqatat e viktimave dhe organizatat e shoqërisë civile, me qëllim të identifikimin e mënyrës më të mirë për deputetët për të adresuar të drejtat dhe nevojat e viktimave të terrorizmin dhe gjetjen e masave të prekshme legjislative që mund të zbatohen për të miratuar pozitive ndryshojnë dhe krijon ndikim të qëndrueshëm në nivel kombëtar si dhe brenda komuniteteve të tyre. Konferenca e nivelit të lartë do të fillojë me fjalët hyrëse dhe fjalimet kryesore dhe a prezantimi i dispozitave model legjislativ nga bashkautorët. Pas kësaj, do të ketë një gjithsej katër seanca. Gjatë seancës së parë, panelistët do të diskutojnë për rolin e parlamentarëve
në sigurimin e një përgjigjeje të përshtatur për të adresuar zhvendosjet në shkallë të gjerë dhe shkeljet e të drejtave të jetesën, strehimin, arsimin, kujdesin shëndetësor dhe lirinë. Sesioni vijues do të fokusohet në roli i grupeve dhe organizatave të shoqërisë civile në plotësimin e përpjekjeve shtetërore dhe parlamentare në mbështetjen e viktimave të terrorizmit dhe sigurimin e aksesit në drejtësi. Sesioni i tretë do të zhvillohet duke përfshirë mbrojtjen dhe mbështetjen kombëtare, duke përfshirë nevojat materiale dhe sociale, për viktimat e terrorizmi në strategjitë dhe legjislacionin shtetëror kundër terrorizmit. Në sesionin e katërt, panelistët do të ndajnë praktikat e mira dhe mësimet e nxjerra për mbështetjen e viktimave të terrorizmit në nivel lokal dhe kombëtar nivelet dhe rëndësinë e sistemimit dhe nxitjes së shkëmbimit të informacionit në lidhje me praktikat e mira ekzistuese. Më në fund, Konferenca e nivelit të lartë do të mbyllet me fjalën përmbyllëse.
